Zeroemisyjna komunikacja i zrównoważona mobilność

Istota kierunku

Dostępność komunikacyjna oraz zrównoważona mobilność oparta o ruch pieszy, rowerowy i komunikacje publiczną wyznacza nowe trendy w rozwoju jednostek lokalnych. W transporcie, w którym komunikacja publiczna ma przyjąć rolę lidera zmian stawia się na transport niskoemisyjny/zeroemisyjny. Standardy polityki klimatyczno-energetycznej UE wyznaczają nowe uwarunkowania w tym zakresie. Bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla transportu przyspieszą przejście na mobilność bezemisyjną dzięki wymogowi zmniejszenia średnich emisji z nowych samochodów o 55% od 2030 roku i o 100% od 2035 roku w porównaniu z poziomami z 2021 roku. W rezultacie wszystkie nowe samochody rejestrowane od 2035 roku będą bezemisyjne. Zmienione rozporządzenie w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych nałoży na państwa członkowskie wymóg zwiększenia zdolności ładowania proporcjonalnie do sprzedaży samochodów bezemisyjnych oraz wymóg instalacji punktów ładowania i tankowania na głównych autostradach w regularnych odstępach.

Jaki stan?

Publiczny transport zbiorowy ONE oparty jest przede wszystkim na komunikacji autobusowej. Główni przewoźnicy to PKS Bełchatów, PKS Radomsko i PKS Wieluń oraz uzupełniająco przewoźnicy prywatni (BUS), a także pracownicze linie autobusowe Kopalni Bełchatów. Regionalne połączenia kolejowe realizuje Polregio (m.in. Częstochowa, Koluszki, Łódź, Piotrków Trybunalski, Radomsko, Wieluń, Tarnowskie Góry) oraz Łódzka Kolej Aglomeracyjna (Łódź, Piotrków Trybunalski, Radomsko). Według ostatnich dostępnych danych dotyczących dojazdów do pracy, w 2016 roku do pracy w gm. Kleszczów, gdzie usytuowany jest kompleks górniczo-energetyczny Bełchatów dojeżdżało 14,1 tys. osób. Łącznie z 35 gmin ONE 93,8% wszystkich dojazdów do pracy kierowanych było do gminy Kleszczów. Najbardziej intensywne dojazdy do pracy odnotowano z gmin powiatów bełchatowskiego i pajęczańskiego oraz północno-zachodnich gmin powiatu radomszczańskiego, miasta Piotrkowa Trybunalskiego i zachodnich gmin powiatu piotrkowskiego. W zakresie dostępności transportowej najsłabiej rozwiniętą infrastrukturę drogową charakteryzują się gminy: Rusiec, Szczerców oraz Działoszyn. W przypadku dostępności publicznego transportu zbiorowego najgorsze wyniki obserwowane są w centralnej i południowej część ONE. M. Bełchatów charakteryzuje niedobór liczby obsługiwanych kierunków (w stosunku do rangi ośrodka w strukturze osadniczej). Ponadto Działoszyn i Pajęczno wymagają wsparcia w zakresie powiązań o charakterze subregionalnym z Częstochowy. Niskoemisyjna infrastruktura komunikacyjna jest na wczesnym etapie rozwoju. Rząśnia oraz Sulmierzyce posiadają opracowane strategie w zakresie elektromobilności. Stan taboru autobusowego obsługującego ONE jest niezadowalający. Najwyższe normy EURO 6, bądź EEV spełniają jedynie trzy pojazdy elektryczne MZK Bełchatów oraz osiem pojazdów MPK Radomsko (w tym cztery hybrydowe). W zakresie ładowania pojazdów elektrycznych publiczne stacje ładowania funkcjonują w okolicach miast: Bełchatów, Piotrków Trybunalski i Radomsko oraz w gm. Kleszczów (Rogowiec).

Jaka przyszłość?

Istnieje konieczność dekarbonizacji systemu transportowego i zmniejszanie wykluczenia transportowego oraz wdrożenie nowoczesnych usług cyfrowych poprawiających jakość komunikacji i bezpieczeństwa ruchu (terminale intermodalne umożliwiające rozwój funkcji logistycznych oraz rozwój infrastruktury teleinformatycznej, gwarantującej wsparcie cyfrowe procesów oraz systemów monitorowania). Przygotowana jest „Strategia elektromobilności dla Miasta Bełchatowa na lata 2020-2036”. W ramach programu inwestycji dworcowych na terenie województwa łódzkiego realizowanych jest dziesięć inwestycji na łączną kwotę 75 mln zł, w tym z terenu ONE projekt dotyczy inwestycji w Gorzkowicach. Ponadto w ramach tzw. programu przystankowego przygotowywana jest inwestycja nowych i zmodernizowanych przystanków na łączną kwotę 47 mln zł. Rozwój połączeń kolejowych realizowany będzie w ramach projektów zgłoszonych do programu Kolej Plus. W ramach dofinansowania inwestycji na kwotę 1 miliarda 250 milionów złotych powstać ma trasa łącząca linię kolejową nr 131 Chorzew –Siemkowice z linią kolejową nr 181 Wieluń. Zaplanowano także zmodernizowanie i zelektryfikowanie linii kolejowej nr 24 na odcinku Piotrków Trybunalski – Bełchatów z wydłużeniem do Bogumiłowa.